Espagne, Irlande na Norvège byatangaje kuri uyu wa Gatatu, tariki ya 22 Gicurasi 2024, icyemezo bahuriyemo cyo kumenya igihugu cya Palesitine nk’ikigenga. Ni mu gihe igisubizo cy’ibihugu byombi kigoye kuko biri mu ntambara ikomeje muri Gaza.

Minisitiri w’Intebe wa Norvège Jonas Gahr, Store ni we wa mbere watangaje ko ku ya 28 Gicurasi, ihamagarira ibindi bihugu ko byazamenyekana icyarimwe henshi ko Palestina yaba igihugu.

Yashimye ko ari umunsi w’amateka kuko mugenzi we wa Irlande Simon Harris yakurikiyeho nyuma gato, kimwe na Minisitiri w’Intebe wa Espagne, Pedro Sánchez, amwe mu majwi akomeye ku bikorwa bya gisirikare byatangijwe na Isiraheli mu karere ka Gaza mu rwego rwo kwihorera ku gitero cya Hamas cyibasiye Israel ku itariki ya 7 Kwakira 2023

Minisitiri w’Intebe wa Israel Netanyahu we avuga ko nta gahunda y’amahoro afite kuri Palesitine.

Ati: “Kurwanya umutwe w’iterabwoba Hamas biremewe kandi birakenewe nyuma y’itariki ya 7 Ukwakira, ariko Netanyahu abatera umubabaro mwinshi, kurimbuka n’inzika kuri Gaza ndetse no muri Palestine yose ku buryo igisubizo ku kibazo  (intambara) cy’ibihugu byombi kigoye”.

Pedro Sanchez yavuze ko kumenyekanisha igihugu cya Palesitine na Madrid na byo bizaba ku ya 28 Gicurasi, umunsi w’Inama y’Abaminisitiri itaha.

Mu ntangiriro za 1990, nyuma y’inama ku mahoro hagati ya Israel n’abarabu mu mpera z’Ukwakira 1991 i Madrid, Norvege yakiriye rwishishwa imishyikirano ya Oslo hagati ya Israel na Palestine.

Espagne ku ya 28 Werurwe Gicurasi, yemeje Inama y’abaminisitiri no kwemeza Leta ya Palesitine.

Minisitiri w’Ububanyi n’Amahanga wa Isiraheli yahise agira icyo atangaza, ahamagara ba abambasaderi bayo muri Irilande na Norvege.  Ku wa Kabiri, mu butumwa bw’amashusho yagejeje i Dublin bwasohotse ku mbuga nkoranyambaga X, yihanangirije ko kumenya ko igihugu cya Palesitine gishobora kuba umutego uri mu maboko ya Irani na Hamas nk’uko yabitangarije Ibiro Ntaramakuru by’Abafaransa. Yongeyeho ko iki cyemezo kizongerera gusa ubuhezanguni no guhungabana k’umutekano.

Yagize ati: “Mboherereje ubutumwa busobanutse kandi budashidikanywaho muri Irlande na Norvege, Isiraheli ntizaceceka.

Gahunda ihuriweho ishobora guhuzwa n’ibindi bihugu byuburayi

Mu ntangiriro ya za 90, nyuma y’inama y’amahoro ya Isiraheli n’Abarabu mu mpera z’Ukwakira 1991 i Madrid, Norvege yakiriye rwihishwa ibiganiro bya mbere by’amahoro bya Isiraheli na Palesitine byavuyemo amasezerano ya Oslo.

Gahunda ihuriweho na Madrid, Dublin na Oslo ishobora guhurizwaho n’ibindi bihugu by’u Burayi.

Nk’uko imibare y’ubuyobozi bwa Palestine ibivuga, ibihugu 142 ku 193 bigize Umuryango w’Abibumbye byatangaje ko byemera igihugu cya Palestine.

Muri Werurwe i Buruseli, abayobozi ba Siloveniya na Maltese basinyanye itangazo rihuriweho na Madrid na Dublin aho ibihugu bine byagaragaje ko byifuza kumenya igihugu nk’iki.

Ku ya 9 Gicurasi, Guverinoma ya Si Gahunda ihuriweho na Madrid, Dublin na Oslo ishobora guhurizwaho n’ibindi bihugu by’u Burayi.

Yemeje itegeko ryo kwemeza igihugu cya Palestine, kigamije kohereza mu Nteko Ishinga Amategeko kugira ngo kibyemeze bitarenze ku yayavuze ko nta muziro, bizakorwa bitarenze ku ya 13 Kamena.

Umuyobozi wa Dipolomasi y’u Bufaransa yavuze ko kwemeza Palestine nk’igihugu nta muziro urimo, ariko atari igihe gikwiye

Ati: “Kwemera igihugu cya Palesitine ntabwo ari  kirazira ku Bufaransa, ariko Paris yemera ko ibisabwa bitujujwe kugeza ubu iki cyemezo kigire impinduka nyayo. Muri gahunda igamije gukemura ibibazo.”

Umuyobozi wa diplomasi y’u Bufaransa yakiriye AFP kuri uyu wa Gatatu, 22 Gicurasi 2024, mu magambo ye, Stéphane Séjourné yagize ati: “Iki cyemezo kigomba kuba ingirakamaro, ni ukuvuga ko cyemerera intambwe igana ku rwego rwa politiki.”

Stéphane Séjourné wakiriye mugenzi we wa Isiraheli mu gitondo cyo kuri uyu wa Gatatu, Katz Israel Paris, yizera ko atari ikibazo cy’ikigereranyo cyangwa ikibazo cya politiki gusa, ahubwo ko ari igikoresho cya diplomasi mu rwego rwo gukemura ibibazo by’ibihugu byombi bituranye, bikabana mu mahoro n’umutekano.”